Na een discussie op LinkedIn afgelopen week, vond ik dat ik een blog en linkedIn post over dit onderwerp wilde schrijven. Nu zul je denken, jij als slachtoffer van seksuele uitbuiting zou van alle mensen misschien wel het meest moeite moeten hebben met sekswerk an sich, maar niets is minder waar.
Juist het feit dat ik zelf in mijn tijd van seksuele uitbuiting angst had voor instanties en de sancties. (Mijn uitbuiter betaalde namelijk geen belasting over mijn verdiende geld, en als ik niet bewezen zou krijgen dat hij mij had uitgebuit, wie zou dan verantwoordelijk worden gehouden voor die belastingontduiking?) Dit maakt dat ik vind dat sekswerkers een veilige werkplek zouden horen te hebben, waarin zij geen belemmering zouden hoeven voelen door angst voor sancties als zij wel misstanden ervaren, omdat ze noodgedwongen in een illegale setting werken.
In het publieke debat worden sekswerk en seksuele uitbuiting vaak in één adem genoemd. Dat is begrijpelijk, maar ook problematisch. Want door vrijwillig sekswerk en gedwongen uitbuiting steeds op één hoop te gooien, ontstaat beleid dat niet alleen slachtoffers onvoldoende helpt, maar ook de veiligheid van vrijwillige sekswerkers ondermijnt. En dat heeft veel grotere gevolgen dan vaak wordt erkend.
Meer sekswerkers dan vergunde werkplekken
In Nederland bestaan legale, vergunde werkplekken voor sekswerk. Maar het aantal beschikbare, gereguleerde plekken is al jaren vele malen kleiner dan het aantal sekswerkers dat actief is. Duizenden sekswerkers – van wie een groot deel vrijwillig voor dit werk kiest – hebben simpelweg geen toegang tot zo’n vergunde werkplek. Niet omdat ze dat niet willen, maar omdat er domweg niet genoeg plekken zijn, of omdat gemeenten vergunningen intrekken, ramen sluiten of thuiswerken verbieden.
Het gevolg: een groot deel van de sekswerkers werkt noodgedwongen in het illegale of “onvergunde” circuit.
Een kwetsbaar beroep nóg kwetsbaarder
Het beroep van sekswerker is per definitie kwetsbaar. Niet omdat de mensen die het doen kwetsbaar zijn, maar omdat de maatschappelijke en juridische context dat vaak veroorzaakt. Wanneer sekswerkers vanwege gebrek aan legale werkplekken in het onvergunde circuit belanden, brengt dat grote risico’s met zich mee:
Chantage en intimidatie door kwaadwillende klanten
Als een klant weet dat een sekswerker “illegaal” werkt, is de drempel voor misbruik groter. Het machtsverschil wordt versterkt.
Onveiligheid melden is riskant
Een vrijwillige sekswerker die problemen ervaart – geweld, bedreiging, afpersing – zal minder snel naar de politie stappen. Niet omdat ze niet wil, maar omdat ze het risico loopt zelf te worden aangepakt voor het feit dat ze onvergund werkt.
Ook signalen van seksuele uitbuiting blijven onder de radar
Seksuele uitbuiting is moeilijk aan te tonen. Toch wordt van slachtoffers verwacht dat zij naar voren stappen. Maar als een sekswerker weet dat de overheid sancties kan uitvoeren voor haar werkplek, dan is het logisch dat ze dat niet durft. Het gevolg is dat uitbuiting onzichtbaar blijft.
Slachtoffers kunnen zelfs gestraft worden
Een schrijnend gevolg van het huidige beleid is dat een sekswerker die misstanden meldt, het risico loopt dat het probleem wordt omgedraaid: dat zij wordt gezien als dader.
Voorbeelden:
- Sekswerkers die thuis werken kunnen worden aangemerkt als “onvergund prostitutiebedrijf”, met gemeentelijke sancties als gevolg.
- Dit kan leiden tot bestuurlijke boetes, sluiting van de woning of zelfs het kwijtraken van hun huis.
- Ondertussen is de kans groot dat een daadwerkelijke uitbuiter vrijuit gaat door gebrek aan bewijs of doordat het slachtoffer geen volledige verklaring durfde af te leggen.
Dit is precies het tegenovergestelde van wat goed beleid zou moeten bereiken.
Waarom betere rechten voor sekswerkers juist slachtoffers beschermen
Het versterken van de rechten van sekswerkers betekent:
Meer legale, veilige werkplekken
Waardoor minder mensen gedwongen worden uit te wijken naar risicovoller werk.
Een lagere drempel om misstanden te melden
Sekswerkers die niet strafbaar zijn vanwege de werkplek waar ze staan, durven eerder naar de politie te stappen.
Beter zicht op mogelijke uitbuiting
Hoe meer contact sekswerkers hebben met instanties zonder angst voor sancties, hoe sneller echte slachtoffers kunnen worden herkend en geholpen.
Een gelijkwaardigere positie ten opzichte van klanten
Wat het risico op chantage, intimidatie en geweld direct verkleint.
Het verbeteren van de positie van vrijwillige sekswerkers is dus geen ‘extraatje’ of ‘ideologische keuze’. Het is een voorwaarde voor het beschermen van slachtoffers van seksuele uitbuiting.
Conclusie
Beleid dat sekswerk criminaliseert of marginaliseert, treft niet alleen de mensen die vrijwillig werken, maar ook de mensen die hulp het hardst nodig hebben. Door sekswerkers betere rechten, veilige werkruimtes en reële mogelijkheden te geven om hun beroep uit te oefenen, creëren we een samenleving waarin uitbuiting eerder wordt gezien, eerder wordt gemeld en eerder kan worden gestopt.
De bescherming van sekswerkers is de bescherming van slachtoffers.
Reactie plaatsen
Reacties